Echte helden dragen geen capes. Hoewel dit nogal een cliché is, is het in dit geval zó waar. Ken de Heer Franciszka Miotk, onze medewerker aluminiumhal, al ruim veertig jaar gepassioneerd brandweerman.
Veertig jaar is, dat geeft u toe, een lange tijd. Hij is ouder dan de auteur van deze tekst en heeft vier wielen vooraan. Maar de keuze voor de heer Franciszek was absoluut niet toevallig, ook al is hij geen professionele brandweerman en werkt hij bij de vrijwillige brandweer.
– Mijn vader was een man van principes. Karaktervol en moedig. Hij was brandweerman en zo is het allemaal begonnen. Ik weet nog dat ik, toen hij ergens in de buurt naar een actie vertrok, meteen op de fiets stapte en achter de brandweerwagen aan trapte. Als alles achter de rug was, kwam mijn vader altijd naar voren, pakte mijn handen vast en zei glimlachend: Wat doe jij hier ook alweer?! En ik was nieuwsgierig – zegt de heer Franciszek.
Hij herinnert zich nog perfect het moment waarop hij besefte dat hij net als zijn vader wilde zijn. Help mensen. – We hadden buren met kinderen die qua leeftijd vergelijkbaar waren met de mijne. Ik was toen een jongen, negen jaar oud. En de buren hadden een kat. En één keer was er een ongeluk. Deze kat beet, geheel onverwacht, een van de kinderen in de keel. We hoorden geschreeuw en oproepen om hulp, en ik, in de veronderstelling dat er iets ergs was gebeurd, stapte onmiddellijk op mijn fiets en rende naar het huis van een plaatselijke dokter. Zo noemden we de dokter. Hij luisterde naar mij, stapte vervolgens in zijn Lada en reed meteen naar dat huis – zegt onze held.
Het bleek dat de jongen stikte. – Ik herinner me dat het bloed uit mijn nek stroomde en belletjes vormde. Hij stikte. Felczer pakte zo'n pijp en stak hem in het gat. Hij heeft zijn leven gered – herinnert zich de heer Franciszek, die dit beeld voortdurend in zijn gedachten houdt. Als we suggereren dat Hij dat kind ook heeft gered, glimlacht hij enigszins beschaamd.
– Nou, zo begon het. Toen wist ik dat ik mensen wilde helpen.
Uiteindelijk is hij geen beroepsbrandweerman geworden, maar het was een bewuste keuze. – Ik had een geleerd beroep in handen, waardoor ik geld verdiende. En werken bij de vrijwillige brandweer was mijn missie – zegt een man die meer dan veertig jaar in dienst is geweest. Hij werkte bij de vrijwillige brandweer in Łebno, Osiek en Lini, maar ook in Duitsland, waar hij ging werken.
– Het was in Hassenbach. Daar werkte ik bij een stichting die diverse kampen en uitstapjes voor kinderen organiseerde, uiteraard gerelateerd aan brandbestrijding of EHBO-training. Leuke tijden. We organiseerden diverse initiatieven, veldspelen, en daar kreeg ik een onderscheiding van de Duitse commandant – glimlacht onze gesprekspartner, die over minder dan twee maanden Duitsland of Oostenrijk opnieuw zal bezoeken om deel te nemen aan buitenlandse brandbestrijdingsinitiatieven.
Gedurende de jaren dat hij in dienst was, ontving de heer Franciszek, die verschillende functies bekleedde bij de vrijwillige brandweer en zelfs jarenlang president van de eenheid was, vele medailles en onderscheidingen. Dit is voor hem een grote bron van trots en een vorm van vervulling. Hoewel hij, zoals hij aangeeft, het niet allemaal voor de eer doet.
– Ik help gewoon graag. Al moet je mentaal wel heel veerkrachtig zijn. Ik heb vaak met de dood te maken gehad. Niet iedereen kan er tegen – zegt hij, terwijl hij zich verschillende acties herinnert die een blijvende indruk op de psyche achterlaten.
– Toen er in een van de dorpen brand uitbrak, ging ik zonder nadenken het huis binnen. Er is rook binnen, je kunt niets zien. Ik wist dat er een kleine baby was, dus zodra ik de wieg zag, liep ik er onmiddellijk naartoe. Binnen… – Hij pauzeert even. – Er zat een baby in. Maar het is al verkoold. Zonder erover na te denken nam ik ze in mijn armen, ook al wist ik dat het geen nut zou hebben. En ik heb het meegenomen. Later moest ik meerdere keren naar het politiebureau in Wejherowo om dit uit te leggen. Maar het instinct kwam tussenbeide.
Een brandweerman mag niet aarzelen. Of om bang te zijn. En zo is meneer Franciszek. En de dood? – En de dood hoort bij het beroep van brandweerman, ook als je bij de vrijwillige brandweer werkt. Je moet immuun worden, maar het spoor blijft. Dat kind was twee weken ziek. Soms, als ik weer met de dood te maken krijg, is een week voor mij genoeg. En soms ook niet – denkt hij na en kijkt even naar het raam.
Zet iemand in uw familie de familietradities voort? – vragen wij. – Ja. Zonen. Eén bevindt zich bij de brandweer in Rumia, de andere op het hoofdkantoor in Gdańsk. Ze worden werkelijkheid. Ik ben erg trots op ze en steun ze enorm. Hoewel ze nog steeds een beetje tekortschieten in mijn ervaring – Meneer Franciszek glimlacht. Als we uiteindelijk vragen of zijn vader hem steunde in zijn passie, antwoordt hij zonder aarzeling. – Hij heeft me nooit ergens toe gedwongen, maar hij was gelukkig. Hij was erg trots op mij. Net zoals nu heb ik zonen.
